Beyin hasarının, kişilikte büyük değişikliklere yol açabileceği biliniyor. Hatta vakalar, bazı hasarların insanları ‘patolojik şakacılara’ dönüştürebileceğini ortaya koyuyor.
Bilim haberleri sitesi ScienceAlert’te yayınlanan bir makaleye göre, bu vakalar uygunsuz durumlarda rahatsız edici şakalar yapabilir veya kelime oyunları yapma isteklerini bastıramayabilir.
Örneğin, 2016 tarihli dikkat çekici bir vaka çalışmasında, felç geçiren ve mizah duygusuna karşı kompulsif bir ihtiyaç geliştiren 69 yaşındaki bir adam kayda geçmişti. Adamın şaka yapma arzusuna direnemediği ve geceleri karısını uyandırıp ona komik bir şeyler anlattığı ifade edilmişti. Eşi ise ondan bu şakaları yazmasını istemişti.
Sonunda nörologlardan oluşan bir ekibe muayene olan hasta, “çoğu cinsel içerikli veya dışkı gibi mide bulandırıcı ögeler içeren” yaklaşık 50 sayfalık bir şaka dosyasını yanında götürmüştü. Söz konusu hastaya Witzelsucht teşhisi konmuştu.
Almanca’da “şaka” ve “bağımlılık” kelimelerinin birleşimi olan Witzelsucht terimi ilk kez 1890’de, Hermann Oppenheim adlı bir Alman nörolog tarafından ortaya atıldı. Oppenheim, yaralanma ya da hastalık nedeniyle beynin sağ frontal lobunda oluşan hasarın, hastalarda bazen aşırı komik davranışlara yol açtığını fark etmişti.
Ancak Witzelsucht’un ne sıklıkla meydana geldiği veya nasıl tedavi edilebileceği halen tam anlamıyla belirlenemedi.
Günümüzde bilim insanları, Witzelsucht’un sıklıkla moria adı verilen ve patolojik baş dönmesi ile karakterize edilen bir dizi nörolojik semptomla birlikte var olabileceğini belirtiyor.
Her iki davranış değişikliği de karar alma sürecinde rol alan ve hasar gördüğünde düşüncesizliğe yol açabilen orbitofrontal devrenin hasar görmesiyle ilişkili.
Nörolog Mario Mendez ve Kaliforniya Üniversitesi’ndeki meslektaşı Leila Parand, bundan birkaç yıl önce, kafasından vurularak sağ frontal lobunun büyük kısmını ve sol orbitofrontal korteksinin bir kısmını kaybeden 63 yaşındaki bir adamın hikayesini kayda geçirmişti.
Bir zamanlar sık sık depresyon ve intihar düşünceleri yaşayan kişinin, iyileşme sürecinde aniden sürekli bir neşe ve mutluluk duygusu göstermeye başladığı belirtilmişti.
Doktorları, “Muayenede, hastanın kayıtsız olduğu, sık sık şaka ve kelime oyunları yaptığı veya başkalarına karşı hafif alaycı yorumlarda bulunduğu ve genel olarak durumunu ciddiye almadığı gözlemlendi,” demişti.
Witzelsucht veya moria için standart bir tedavi olmasa da, Mendez ve meslektaşları, klinisyenlerin serotonin geri alım inhibitörleri reçete ederek başlayabileceğini belirtiyor. Bunlar işe yaramadığında psikoaktif antiepileptik ilaçlar veya atipik antipsikotikler gibi diğer tedaviler deneniyor.