Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Leyla Mahrum, Yeni Bakış’a konuşarak coğrafi tescili yaptırılan ve yaptırılacak ürünler hakkında bilgi vererek, tescilin haksız rekabeti engelleyeceğini söyledi.
Mahrum, bugüne kadar hellim ve zivaniyanın coğrafi tescilini aldıklarını vurgulayarak, tüm hazırlıkları tamamlanan harnup pekmezinin tescili için de gelecek ay sonu başvuruda bulunacaklarının altını çizdi.
Yılsonuna kadar araştırma raporlarını bitirmeyi hedefledikleri; zeytinyağı, çakıstes, karayağ, samarella, şeftali kebabı, üzüm sucuğu, ceviz macunu ve talar peyniri gibi ürünlerin de sırada olduğunu belirten Mahrum “Tescilli olmayan her ürün dünyanın farklı yerlerinde üretilebileceği için, zaman içerisinde geleneksel üretim metodundan uzaklaşarak özelliğini yitirmektedir. Bunu önlemenin tek yolu, ürüne coğrafi işaret tescili almaktır” dedi.
Eniz ORAKCIOĞLU
Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Leyla Mahrum coğrafi tescilin ülkemiz için önemi ve tescil için sıra bekleyen ürünler hakkında bilgi verdi.
Mahrum, Sanayi Odası’nın bugüne kadar tescilini aldığı 2 ürün olduğunu anımsatarak, “Tescilini aldığımız ürünler Hellim/Halloumi ve Zivaniya/Zivania’dır. Hellim’in coğrafi işaret tescili 2008 yılında KKTC Şirketler Mukayyitliği’nde, 2009 yılında da Türkiye Türk Patent Enstitüsü’nde alındı. 2015 yılının ilk çeyreğinde ise ülkemizin önemli değerlerinden geleneksek içkimiz zivaniyayı KKTC’de tescil ettirdik” şeklinde konuştu.
“Tescil hakkındaki bilinç hellimle arttı”
Tescilin, coğrafi işaret tescili olduğunu belirten Mahrum, “Coğrafi işaret tescilleri hakkındaki bilinç, ülkemizde hellim tescilinin alınmasından sonra yavaş yavaş gelişmeye başladı. Aslında dünyada oldukça fazla kullanılan ve tescil edildiği yöre halkının ekonomik gelişimine katkıda bulunan iyi anlamda korumacı ve kontrolcü bir uygulamadır. Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren ad veya işaretlere “coğrafi işaret” denir. Coğrafi işaret tescilleri, ayırt edici özelliği ile ön plana çıkan ve bulunduğu bölge ile özdeşleşen doğal ürünler, tarım, maden ve el sanatları ile sanayi ürünlerine verilir. Coğrafi işaret tescillerinin birkaç temel amacı vardır; 1’inci amaç coğrafi işarete konu olan ürünün kalitesinin korunmasıdır. 2’nci olarak ürünün geleneksel üretim metotlarının korunarak, ürün standardına uygun üretim yapmaktır. 3’üncü temel amaç ise ürünün gerçek üreticilerinin, yani ilgili yörede ve özellikte üretim yapanların, üründen ekonomik olarak fayda sağlamalarının garanti altına alınması içindir. Ve son olarak 4’üncü amaç Ülkenin kültürel, tarihi ve sosyal değerlerinin korunmasıdır” dedi.
“Geleneksel üretimden uzaklaşmamak için tescil alınmalı”
Mahrum, coğrafi işaretlerin çoğu zaman patent, marka tescili ve diğer sınai mülkiyet hakları ile karıştırılan bir tescil türü olduğunu belirterek, “Coğrafi işaretler, tek bir üreticiyi değil, coğrafi işaret tescili şartlarına uygun olarak üretim yapan kişilerin tümünü korur. Çünkü coğrafi işaret alansal, yöresel, bölgesel, ülkesel genelliğe, bir anlamda anonimliğe sahip olup, sağladığı hak belli bir kişiye veya bazı kişilere bağlanamaz. Tescil ile koruma önemlidir çünkü doğallık, geleneksellik, sürdürülebilir kalite, bölgesel kalkınma, kültürel ayrıcalıklı ve niş ürünler dünya pazarında giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Dünya pazarında rekabet edebilme teminatı gibi tüm bu özellikler coğrafi işaretlerin katma değerleri arasında sayılır. Buna ek olarak, tescilli olmayan her ürün dünyanın farklı yerlerinde üretilebileceği için, ürünün gerçek üreticileri üründen yeterince fayda sağlayamamakta, yabancı kişiler tarafından üretilen ürünler zaman içerisinde geleneksel üretim metodundan uzaklaşarak özelliğini yitirmektedir. Bunu önlemenin tek yolu, ürüne coğrafi işaret tescili almaktır” diye konuştu.
Sıra harnup pekmezinde
Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Leyla Mahrum , sözlerine şu şekilde devam etti; “Şu an KTSO olarak, Kıbrıs harnup pekmezinin araştırma raporunu hazırladık ve rapora son halini verebilmek için paydaşlarımızla istişare sürecindeyiz. Gelecek ay sonu tescil başvurusuna hazır olacak gibi görünüyor. Bunlarla birlikte şu an araştırma raporu hazırladığımız ürünler arasında zeytinyağı, çakıstes, karayağ, samarella, şeftali kebabı, üzüm sucuğu, ceviz macunu ve talar peyniri vardır. Bu ürünlerin araştırma raporları yılsonuna kadar hazır olmasını hedeflemekteyiz.”
“Haksız rekabet engellenecek”
Mahrum, sözlerine şu şekilde son verdi; “Tesciller önce KKTC’de daha sonra Türkiye TPE’de yaptırılarak hem ülkemizde ürünlerimizin korunması hem de Türkiye’de korunması sağlanarak, haksız rekabete neden olan uygulamalar engellenecektir. Ürünlerimiz, yüzyıllardır bu coğrafyada, bu ürünleri üreten kişilerin torunlarına, gerçek sahiplerine tescil edilerek ürünlerimizin standartları, üretim metotları korunacak ve kültürümüzü koruma mücadelemiz hız kazanacaktır. Coğrafi işaret tescilli ürünler, belirgin bir denetime tabii tutuldukları ve özellikleri garanti altına alındığı için markette piyasa değeri artacak, özelde üreticilerimiz ve genelde halkımız bu ürünlerden ekonomik olarak kazanç sağlayacaktır. Coğrafi işaret tescilli ürünler, çok büyük oranda yerel hammadde ve girdiler kullanılarak üretildiği için, bu girdileri sağlayan çiftçimiz, hayvancımız ve diğer yerel üreticilerimiz de kazanacak, bu yolla kırsal kalkınmamızı hızlandıracak önemli bir kapı açmış olacağız.”