Bağırsak sağlığını etkileyen hastalıklar; Tedavi yöntemleri

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çölyak, irritabl bağırsak sendromu
(İBS) ve laktoz intoleransı, toplumda en sık görülen bağırsak hastalıkları
arasında yer alıyor. Karın ağrısı, şişkinlik, gaz gibi şikayetlere yol açan ve
belirtileri birbirine benzeyen bu rahatsızlıklar yaşam kalitesini olumsuz
etkiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr.
Birol Baysal, bağırsak sağlığını etkileyen hastalıklar ve tedavi yöntemleri
hakkında bilgi verdi.

İrritabl
bağırsak sendromu iş ve sosyal yaşamı ekiliyor

Karın ağrısı, şişkinlik ve gaz gibi
şikayetlere yol açan hastalıkların başında irritabl bağırsak sendromu
gelmektedir. Bu hastalığın en önemli özelliği hastaların iş ve sosyal hayatında
engellere yol açmasıdır. Hastalarda gündelik yaşamda ve özelliklede stres
altında artan gaz, şişkinlik, karın ağrısı, kabızlık ve/veya ishal gibi
belirtiler görülmektedir. Bu da kişinin yaşam kalitesini ve konsantrasyonunu
düşürmektedir.

Yüksek
stres altında çalışanlarda sık görülüyor

Bu rahatsızlık birçok faktörün etkileşimi
ile ortaya çıkabilmektedir. Örneğin; bağırsağın motor fonksiyon bozukluğu veya
bağırsağın aşırı duyarlılığı bu sendromun gelişimine neden olabilir. Aynı
zamanda geçirilmiş bir bağırsak enfeksiyonu sonrasında da İBS tetiklenebilir.
Duygusal stres sonucu gelişebilen hastalığın seyri birçok kişide yoğun ve
sıkıntılı dönemlerde artmaktadır. Bu hastalığın daha çok kadınlara özgü olduğu
düşünülse de artık günümüzde kadınlar da erkekler de benzer oranda stres
altında çalıştığı için erkeklerde de görülme sıklığında artış bulunmaktadır.

Kolonoskopi
ile inceleme gerekir

Kolonoskopi ve kan testleri gibi uygulanan ileri tetkiklerde farklı bir
patoloji bulunamazsa hastalığın tanısı konulmakta ve bu yönde tedaviye
başlanmalıdır. Tedavide en önemli faktör ise kendisinde organik bir sorun
olmadığının hastaya gösterilmesidir. Hastanın karın ağrıları genelde stresli
dönemlerde oluşmaktadır. Bu ağrılara kabızlık-ishal atakları eşlik ediyor ve
gaz problemleri de oluyorsa tedavi buna göre şekillendirilmektedir. Genelde
20-40 yaş aralığında İBS daha sık görülmektedir; ancak 40’lı yaşlardan sonra bu
belirtilerin varlığında hastaya daha dikkatli yaklaşmak ve mutlaka kolonoskopik
inceleme bazı durumlarda gastroskopik inceleme yapmak gerekir.

Çölyak
artık her yaşta görülebiliyor

Daha çok çocukluk çağında görülen ancak
günümüzde ileri yaşlarda da sıkça rastlanan çölyak hastalığı, özellikle
buğdaydan üretilen besinlerdeki glütene karşı aşırı duyarlılıktan
kaynaklanmaktadır. Buğday gibi arpa, çavdar gibi diğer tahıllar da glüten
içermektedir. Çölyak hastalığı, söz konusu tahılların içindeki glütene karşı
onikiparmak bağırsağında gerçekleşen bir reaksiyon sonucu ortaya çıkmaktadır.
Hastalık; gelişme geriliği, protein, demir ve B12 vitamini eksikliği gibi bazı
sorunlara yol açabilmektedir. Kendini en çok ishal, karın ağrısı ve şişkinlik
gibi bulgularla göstermektedir.

Glütensiz
diyet ile iyileşme sağlanıyor

Tanısal süreçte ilk olarak hastanın öyküsü
dinlenmelidir, ikinci olarak ise; serolojik testler uygulanmalıdır. Bu
tetkiklerde bilinen antijenlere karşı oluşan antikorlar aranmaktadır. Serolojik
testlerin yanı sıra en önemli tanı aracı endoskopidir. Bu aşamada gastroskopi
yapılmakta, onikiparmak bağırsağından çoklu biyopsi alınmaktadır. Eğer çölyak
hastalığı saptanırsa, hastaya glütensiz diyet önerilmektedir. Glütensiz diyetle
hastalarda çoğu zaman iki hafta içinde klinik, 4-6 hafta içinde de laboratuvar
testlerinde iyileşme başlamaktadır. Daha uzun süreçte ise endoskopik olarak
rahatlama görülmektedir.

Laktoz
intoleransı aslında bir enzim eksikliği

Çölyak hastalığına çoğu zaman laktoz
intoleransı da eşlik edebilmektedir. Bu hastalık, laktaz adı verilen bir
enzimin eksikliğinden dolayı ortaya çıkmaktadır. Laktoz intoleransı görülen
kişiler süt ve süt ürünleri tükettiğinde mide şikayetleri yaşamaktadır. Gaz,
şişkinlik, kramp, ağrı gibi sorunlarla karşı karşıya kalırlar. Bu besinler
tüketildiğinde hastaların hassasiyetinin artması tanı için yeterli olur.
Beslenme düzeninin değiştirilmesi kişide rahatlama yaratacaktır. Hayvansal
sütten alınması gereken kalsiyum, soya sütü ve pirinç suyuyla desteklenmelidir.
Laktoz intoleransı kötü seyirli bir hastalık olmamakla birlikte, önemli bir
hassasiyeti işaret etmektedir.

Hastalıklar
birbirine eşlik edebiliyor

İrritabl bağırsak sendromu, çölyak ve
laktoz intoleransı hastalıkları benzer bulgular içerebildiğinden birbirine
karıştırılabilmektedir. Ayırıcı tanı için bir gastroenteroloji uzmanı
tarafından detaylı bir muayene gerekmektedir. Kimi zaman bazı hastalıklar bir
arada da görülebilmektedir. Örneğin; irritabl bağırsak sendromuna bazen çölyak
bazen de laktoz intoleransı eşik edebilmektedir.