Kıbrıs’ta Çizgi Roman’ın Tarihçesi
Kıbrıs Türk Toplumu’ndaki Çizgi Roman olayı, 1956 – 60 yılları arasında yayınlandığı veya satıldığı bilinmektedir. Kıbrıs Türk Toplumu, 1960’lı yıllardan itibaren Çizgi Romanlar ile tanışmaya başladı. Türk Hava Yolları, 1960’lı yıllardan itibaren, Kıbrıs’a günlük uçuşlar başlatınca, İstanbul ve Ankara’da yayınlanan gazeteler ve dergiler Kıbrıs’a günlük olarak getirilmeye başlandı. Kıbrıs Türk Toplumu’nda Çizgi Roman’ın olayı bu şekilde başlamış oldu.
– Tarihsel olarak Kıbrıs’ta Çizgi Romanlar ne kadar süredir yayınlanıyor – satılıyor?
– Kıbrıs adasını genelleme yaparak, bu soruya kesin bir yanıt vermek mümkün değildir. Çünkü, Kıbrıs’ta yaşayan iki ayrı toplum olan Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumlar, Emperyalist ülkeler ve Kıbrıs’taki şövenist çevrelerce, 1963 yılından 2003 yılına dek, aynı ada üzerinde fakat ayrı bölgelerde – gettolarda (Serbest dolaşım özgürlüğünden yoksun olarak) yaşamaya mahkum edilmişlerdir. 2003 yılı öncesine kadar, ada genelinde herhangi bir alanda detaylı araştırmalar yapmak olanaksızdı. Bu yüzden sorunuzu, elimizdeki mevcut belgelere ve bilgilere dayanarak, iki ayrı bölümde yanıtlamaya çalışacağız.
Kıbrıs Türk Toplumu’nda Çizgi Roman
Kıbrıs Türk Toplumu’ndaki Çizgi Roman olayı, 1956 – 60 yılları arasında yayınlandığı veya satıldığı bilinmektedir. Kıbrıs Türk Toplumu’nda ilk yerel gazete dağıtımı yapmakta olan “Hazım Remzi – Hürriyet Ticaretevi”, 1956 yılından itibaren, Türkiye’nin İstanbul ve Ankara şehirlerinde yayınlanan gazeteleri, dergileri ve diğer yayınları, Uçak Postası aracılığıyla, haftada üç kez, Kıbrıs’a getirmeye ve hem özel abonelere hem de Kıbrıs’ın çeşitli şehirlerindeki bölge bayiilerine dağıtmaya başlamıştır.
1960’lı yıllardan itibaren, Türk Hava Yolları Kıbrıs’a günlük uçuşlar başlatınca, İstanbul ve Ankara’da yayınlanan gazeteler ve dergiler Kıbrıs’a günlük olarak getirilmeye başlandı. İşte bu yıllarda, Kıbrıs Türk Toplumu, Teksas, Tommiks, Teks, Pekos Bill, Zagor, Tom Braks, Korku, Zembla, Mister No, Mandrake, Yüzbaşı Volkan, Ten-Ten, Red Kid vd. Çizgi Romanlar ile tanışmaya başladı.
1970’li yılların sonuna kadar, Kıbrıs Türk Toplumu’nda yayınlanan günlük gazetelerde yerli çizerlerin hazırladığı herhangi bir Çizgi Roman çalışması gözükmemektedir; daha ziyade, Türkiye gazetelerinde yayınlanan tarihi Çizgi Romanlar iktibas edilip yayınlanmaktaydı. Tabii, zaman zaman bazı aylık dergilerde Çizgi Roman çalışmaları yapılmıştır.
1980’li yıllar, Kıbrıs Türk Toplumu’nda, Off – Set baskı tekniğinin gelişmeye başladığı yıllardır. Off-Set baskı tekniğinin gelişimi sonucunda, Kıbrıs’ta yayınlanan gazetelerde görsel malzemelere daha da ağırlık verilmeye başlanır. 1980’li yıllar öncesinde, Kıbrıs Türk Toplumu’ndaki matbaalarda kulanılan, pahalı ve zahmetli bir teknik olan Linolyum (Kazıma Klişe) tekniği yerine, Off – Set baskı tekniğinin getirdiği kolaylıklardan yararlanılarak fotoğraf, karikatür, resim ve vinyet gibi görsel malzemeler daha da cömert bir şekilde kullanılmaya başlanır.
Kıbrıs Rum Toplumu’nda Çizgi Roman
Kıbrıs Rum Toplumu’ndaki Çizgi Roman olayının başlangıç tarihi konusunda elimizde kesin bilgiler yoktur. Çok kısıtlı imkanlarla yapmış olduğumuz araştırmalar ve gözlemler sonucunda, şu bilgileri aktarmak istiyoruz: Kıbrıs Rum Toplumu’nda, (1970 ve 1980’li yıllarda) Yunanistan’da basılan ve Kıbrıs’a getirilen, Teksas, Tommiks, Miki Maous, Red Kid gibi Çizgi Roman albümlerinin satıldığını söyleyebiliriz. İtalyan, ABD ve Fransız kaynaklı bu yayınlar, Yunanca çevirileri ile yayınlanmaktaydı. Kıbrıs’ta kontrollü dolaşım özgürlüğünün başladığı 23 Nisan 2003 tarihinden itibaren, Kıbrıs Rum Kesimi’nde yapmış olduğumuz kısıtlı gözlem ve araştırmalarda, Yunan çizerlerinin hazırladığı ve Yunanistan’da basılan birçok çizgi romanların da satıldığını tesbit etmiş bulunuyoruz.
– Kıbrıs’ta Yunanistan ve Türkiye merkezli bir Çizgi Roman piyasası olduğunu söylenir. Ne derece doğru olur bu yargı?
– Yunanistan ve Türkiye merkezli bir Çizgi Roman piyasası olduğu doğru. Kıbrıs’ın her iki kesiminde yaşayan Kıbrıslılar, etnik saplantıları nedeniyle, Türkiye ve Yunanistan’da hazırlanan yayınlara rağbet etmektedirler.
– Bugünle otuz yıl öncesini kıyaslarsak, Kıbrıs Türk Toplumu’nda satılan veya yayınlanan çizgi roman ürünlerin çeşitliliği açısından ne gibi farklar var?
– 30 yıl önce Kıbrıs Türk Toplumu’nda satılan Çizgi Romanları ele aldığımız zaman: Teksas, Tommiks, Zagor, Kinowa, Teks, Ten-Ten, Karaoğlan, Kaan, Bahadır, Korku, Savaş, Zembla, Tarkan, Red Kid, Tom Braks, Mister No, Kaptan Swing gibi yayınlar olduğunu görürüz. 30 Yıl sonra ise: Teksas, Tommiks, Zagor, Teks, Mister No, Karaoğlan, Ten-Ten, Miki Fare, Red Kid, Büyülü Rüzgar, Asteriks, Süpermen, Spider Man, Conan, Nathan Never, Martin Mystere ve Türk çizerlerinin hazırlamış olduğu Çizgi Roman ağırlıklı mizah dergilerini ve albümlerini sayabiliriz. (Devam Edecek)
News