Jorge Luis Borges
Edebiyatı sevenlerin bileceği bir ismi taşıyoruz sanat sayfamıza, Borges’ i.
Tam ismi Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo veya bilinen adıyla Jorge Luis Borges (24 Ağustos 1899 - 14 Haziran 1986), Arjantinli öykü, deneme yazarı, şair ve çevirmendir.
Borges büyülü gerçekçilik akımının önde gelen isimlerindendir ve gerçeküstücülük konusunda yazdığı denemeleri ile bilinmektedir. Tabii bunun temellerinde her şeye kuşku ile bakması yatmaktadır.
Borgesin özelliği kuşkuculuğuydu ve bunu yazdığı eserlerinde görmek mümkündür.
Babasının rahatsızlığı nedeniyle Borges ailesi ile birlikte daha 15 yaşındayken Cenevreye giderler, burada gittiği okul onun dil açısından zenginleşmesine yardımcı olur.
Latince, Fransızca ve Almancayı burada öğrenir. Tabii bu okulda sadece dil öğrenmez, sembolizm akımının en büyük örnekleri olan Verlaine, Rimbaud ve Mallarme’nin eserleriyle burada, bu okulda tanışır.
Ayrıca Schopenhauer’ i ( Alman filozof, yazar ve eğitmendir. Dünyanın anlaşılmaz, akılsız prensipler üzerine kurulu nedenselliklerinin olduğunu savunan bir düşünce adamı) burada okur, burada öğrenir.
Bütün bunlar onun gelişiminde en bütün yol arkadaşları olmuştur.
Borges 24 yaşındayken ilk kitabı olan Buenos Aires Tutkusu’ nu yayımlar.
1924-1933 arası Borges için oldukça heyecan verici bir zamandır. Luna de Enfrente 1925'te, San Martin Defteri 1929'da yayınlanır.
1934 yılında Alçaklığın Evrensel Tarihi ‘ni yayınlar.
Gerçeği ve hikâyeyi harmanladığı bu hikâyeler gerçeküstü bir saflık, bir bozulmamışlık taşımaktaydılar.
Daha sonraları bu tarz “büyülü gerçekçilik” akımının ilk örneklerinden sayılacaktı.
Borges kariyerini 1935'te yazdığı ve adıyla anılan “Borges stili” nin ilk örneği da denilen, hayali bir romanı eleştirdiği “Al-Motasim'e Bir Bakış”isimli öyküsüdür.
1937 yılında yaşadığı şehrin Belediye Kütühânesi'nde çalışmaya başlayan Borges, işinin kolay olmasından dolayı modern edebiyatın uluslararası örneklerini İspanyolca'ya çevirerek geçirir.
1941'de bu öykülerin toplandığı Yolları Çatallanan Bahçe basıldı.
Anti-semitizmi, faşizmi ve nazizmi eleştiren politik makaleler de yazıyordu. Bu makalelerle oldukça tanınan bir kimlik olan Borges 1946'da Juan Peron'un iktidara gelişiyle, kütüphânedeki işinden atılır ve 1955'de Peron devrilince Borges hayâlindeki meslek olan Arjantin Ulusal Kütüphânesi Müdürlüğü'ne getirilir.
1956'da Buenos Aires Üniversitesi'nde İngiliz ve Amerikan edebiyatı profesörlüğüne atandı ve 12 yıl bu görevi yürüttü.
1961'de Samuel Beckett’ le birlikte Uluslararası Yayımcılar Ödülü'nü (Formentor Ödülü) kazandı. Bu ödül ona gecikmiş bir uluslararası ün kazandırdı.
Ailesinden gelen hastalık nedeniyle görme bozukluğu çeken Borgesi, Umberto Eco unutulmaz romanı Gülün Adı'nda yer alan ana kör kütüphaneci karakterini, onu esinlenerek yazmıştır.
Ve Borges 87 yaşında, 14 Haziran 1986'da Cenevre'de karaciğer kanserinden hayatını kaybetti.
Borgesin yazdığı şiirlerden ve kitaplardan da bahsederek yazımızı sonlandıralım.
Hayaller ve Hikayeler, Buenos Aires Tutkusu ( Şiir ), Yolun Ötesinde Ay ( şiir ), Ölüm ve Pusula,
Bu devrimci ve gerçekçi yazarın Alçaklığın Evrensel Tarihi isimli kitabını alıp okumanızı öneririm.
Böylece kendi adının da verildiği Borges Stilinin nasıl bir stil olduğunu görmüş olursunuz.